İşsizlik maaşı bağlanabilmesi için son üç yılda en az 600 gün sigortalı olmak ve son 120 gün “sürekli” çalışmak gerekiyor. Sürekli çalışma kuralının bazı istisnaları bulunuyor. Hastalık, ücretsiz izin, disiplin cezası, gözaltına alınma, mahkumiyetle sonuçlanmayan tutukluluk hali, kısmi istihdam, grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, ekonomik kriz, doğal afetler nedeniyle iş yerinde faaliyetin durdurulması veya işe ara verilmesi halinde, son 120 günün hesabında prim yatırılmayan süreler kesinti sayılmıyor.Son 120 gün içinde iş değişikliği yapan ve iki iş yeri arasında bir gün boşluğu bulunanlar ise işsizlik maaşı alamıyor. Üç yıl işsizlik primi ödeyen işçi işsiz kaldığında on aylık işsizlik maaşı alabiliyor. Ancak, 15 yıl kesintisiz çalışan bir işçi son 120 gün içinde bir şirketten ayrılıp başka bir şirkette işe başlarken 1 gün prim ödenmemişse işsizlik maaşından yararlanamıyor.

”SÜREKLİ” ŞARTI KALDIRILIYOR

Yasa teklifinin 26. maddesinde yer alan düzenlemeyle, işsizlik maaşı alma koşullarında kolaylık sağlanacak. İşsizlik Kanunu’nda yer alan, işsizlik maaşı almak için son 120 günlük “prim ödeyerek sürekli çalışma” koşulu, “hizmet akdine tabi” olma şeklinde değiştirilecek. Böylece, iş değişiklikleri sırasında doğan bir günlük boşluklar, işsizlik maaşı ödenmesine engel teşkil etmeyecek.

GERİYE DÖNÜK UYGULANMAYACAK

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 100 günlük eylem planını açıkladığı tarihte, bu durumda olan işçi sayısının 12 bin 500 kişi olduğu belirtildi. Bu sayının daha da arttığı tahmin ediliyor.

Ancak, yapılan değişiklik geriye dönük uygulanmayacak. Bu haktan, yasanın TBMM’de kabul edilip Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten sonra hizmet akdi feshedilen kişiler yararlanabilecek. Halen işsiz durumda olan ve “sürekli” koşuluna takıldığı için işsizlik maaşı alamayanların bu haktan yararlanabilmesi için teklifin Meclis’teki görüşmeleri sırasında değişiklik yapılması gerekiyor.

SON 4 AYIN ÜCRETİNE GÖRE ÖDENİYOR

İşsizlik maaşı, çalışırken alınan son 4 aylık ortalama ücretin yüzde 40’ı üzerinden ödeniyor. Asgari ücretli işçiler 2018 yılında 805.60 lira işsizlik maaşı alabiliyor. En yüksek işsizlik maaşı ise bin 611.30 lirayı aşamıyor. Son dört aylık brüt maaşı 3 bin lira olan kişiye, damga vergisi düşüldükten sonra bin 191 lira işsizlik maaşı ödeniyor. Son dört aylık brüt maaşı 4 bin lira olanlar net bin 587.86 lira alıyor. Brüt maaşı 5 bin lira olanlar ise bin 611.30 lira alabiliyor.

İşsizlik maaşı süresi, prim ödenen gün sayısına göre değişiyor. Son üç yılda 600 gün çalışanlara 6 ay; 900 gün çalışanlara 8 ay, 1080 gün çalışanlara on ay işsizlik maaşı ödeniyor. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler işsiz kaldıklarında işsizlik maaşı alamıyor. Gelir getirici bir işte çalıştığı tespit edilenlerin işsizlik maaşı kesiliyor.